Herken je dit? Je geeft een compliment aan je ene kind en je andere kind vertaalt dit instant als kritiek. Je was niet eens tegen hem bezig en toch pikt hij het op en hangt er zijn eigen besluit aan vast.
- Dus ik ben niet goed in…?
- Dus je bent niet trots op mij?
- Dus jij zegt dat ik niet…?
Heb jij dat gezegd? Nee. Is dit de interpretatie van je kind? Ja.
Beleving en feiten zijn twee verschillende werelden. Interpretatie valt onder beleving, wat je letterlijk zei onder feiten. Dus je kind vertaalde de feiten en voelt zich daardoor minder, achteruitgestoken, onzeker, boos, schuldig, beschuldigd…
Kortom het zorgt voor emotie. En eenmaal er emotie mee gemoeid is, zijn feiten nog verder te zoeken.
Kijk ook even naar jezelf. Want de appel valt vaak niet ver van de boom.
Je herkent ongetwijfeld één van de volgende scenario’s.
- Je partner zegt: “Rommelig vandaag hier.”
Jij zegt/denkt: “Dus je vindt dat ik het huishouden niet goed doe?” - Je partner zegt: “Moet je daar al over nadenken?”
Jij zegt/denkt: “Dus je vindt me gek?”
Net omdat het zo herkenbaar is wat je kind zegt, is het soms zo moeilijk om op deze momenten kalm te blijven en niet mee in die emotie te gaan. Want je kind houdt je een spiegel voor en worstelt met dezelfde shit als jij. Confronterend? Yes. Gevoelig? Ook.
Zelfkritiek
Nu je weet hoe zwaar de kritiek-trigger je uit evenwicht kan halen, kun je er ook proactief mee aan de slag. Want voor elke trigger bestaat ook het tegenovergestelde. Voor kritiek is dat bevestiging: kritiek brengt ons uit balans, bevestiging houdt ons in evenwicht (of zorgt ervoor dat we sneller de balans herstellen).
Als we meer bevestiging in ons leven verweven, krijgt kritiek minder kans om ons onderuit te halen. We zullen kritische opmerkingen beter kunnen plaatsen omdat we ook aandacht geven aan de zaken die we wel goed doen.
Bevestiging in je leven verweven kun je doen op de volgende zes manieren.
- Door de focus te verleggen van wat niet goed is naar wat wel goed is.
- Door jezelf af en toe eens een complimentje te geven.
- Door bevestiging te vragen aan geliefden.
- Door op te komen voor jezelf.
- Door te stoppen met je voor alles en nog wat te excuseren.
- Door complimenten te leren ontvangen en waarderen.
Ik ga even dieper in op die manieren en probeer je concreet op weg te helpen.
- Verleg de focus van wat niet goed is naar wat wel goed is
Je kunt vast en zeker heel gemakkelijk opsommen wat er allemaal misliep op een dag en wat je beter had kunnen doen. Daar is niets mis mee, een beetje kritisch zijn is best oké. Het is alleen de kunst om ook te kijken naar de positieve zaken die je bent tegengekomen.
Bijvoorbeeld Wat liep er mis, waar ben ik niet tevreden over vandaag?
- Ik mopperde veel te vaak op de kinderen.
- Ik beantwoordde een paar e-mails niet.
- Ik maakte weer te weinig tijd om de hond uit te laten.
Het is misschien even zoeken, maar voor alles wat je niet goed deed, zijn er altijd dingen die je wel goed gedaan hebt. Het doet deugd om naast de mislukking ook alle kansen en geleverde prestaties aandacht te geven. Het verlegt de focus van een negatief naar een mild en positief gevoel.
- Bevestig jezelf door jezelf af en toe eens te complimenteren
Af en toe eens een pluim op je eigen hoed steken, kan geen kwaad. Je bescheidenheid siert je, maar je moet ook jezelf naar waarde weten te schatten. Zo word je minder afhankelijk van de waardering van anderen.
In gedachten of hardop tegen jezelf zeggen dat je goed bezig bent op de momenten dat dat ook echt zo is, installeert fijne automatische gedachten. Wees trots op wat je bereikt, wat je kunt, wie je bent en al de moeite die je doet. Bekijk het niet als evident dat iets vlot of goed verloopt. Dat heb je aan jezelf te danken!
- Bevestig jezelf door op te komen voor jezelf
Kritiek is snel gegeven. Maar de manier waarop iemand kritiek geeft, bepaalt het effect ervan op de ander. Reageer daarom nooit onmiddellijk als iemand je kritiek geeft, want dan loop je de kans dat je heel emotioneel bent. En op zo’n moment kom je heel moeilijk op de juiste woorden, puur omdat je op zo’n moment de taal van de ratio niet zo goed beheerst.
Kom op voor jezelf als de emotie is gaan liggen en laat de criticaster weten dat jij zijn opmerking onterecht of vervelend geformuleerd vond.
- Vraag bevestiging aan je geliefden
Op momenten dat je overspoeld wordt door stress, werkdruk, vermoeidheid of je hormonale conditie is niet optimaal, dan is er niet veel nodig om je uit balans te brengen. Je hebt dan de neiging om alle kritiek als negatief te beschouwen. Jezelf positief bevestigen is op dat moment moeilijk.
Vraag daarom in zo’n situatie aan je partner, ouders of vrienden om af en toe je kwaliteiten in de verf te zetten of te bevestigen dat je goed bezig bent (ook al vind je zelf waarschijnlijk van niet). Dat hoeft niet altijd verbaal te gebeuren, een post-it met een lieve boodschap op de spiegel herinnert je eraan wat je waard bent en hoe knap het is dat je in zo’n drukke periode overeind blijft.
- Bevestig jezelf vaker dan dat je jezelf excuseert
Het zit ingebakken in ons cultureel systeem, we excuseren onszelf voor het onnozelste en voor zaken waar we ons niet eens voor moeten excuseren. We zeggen zelfs ‘sorry’ als we aan iemand de weg vragen: ‘Sorry, maar weet u misschien de weg naar…’.
Zonder dat we het beseffen geven we ons brein het signaal dat we verkeerd bezig zijn of iets verkeerds doen. Dit is het tegengestelde van de bevestiging die we onszelf beter kunnen geven, of het haalt elke bevestiging die we daarvoor in het leven riepen opnieuw onderuit. Het maakt ons kleiner en heeft een negatief effect op onze eigenwaarde.
Iemand bedanken is vaker op zijn plaats dan excuses. Bijvoorbeeld: ‘Fijn dat je even wachtte, ik was nog bezig.’ of ‘Bedankt voor je geduld’. Probeer het eens!
- Leer complimenten te ontvangen en te waarderen
We weten vaak niet hoe we moeten reageren op complimenten. Ofwel wuiven we ze weg (‘het is toch logisch dat ik dit zo doe!’), minimaliseren/ontkennen/verantwoorden we ons of twijfelen we aan de bedoeling die achter het compliment schuilt. Een compliment ontvangen, binnen laten komen en waarderen is moeilijker dan je op het eerste gezicht zou denken.
Laat dat je opdracht zijn van vandaag. Wanneer je een compliment krijgt, geloof de gever dan ook. En geef jezelf er ondertussen ook maar eentje.
Vond je deze tips nuttig? Binnenkort start de nieuwe ronde van het online traject “Hoogsensitief en (toch) gelukkig”, waar ik meer dan 25 uur waardevolle tips & kennis deel, in mensentaal. Zet je nu op de wachtlijst en je krijgt van mij het e-book hoogsensitiviteit & complimenten gratis. Zo kan je meteen aan de slag!
Liefs, Bieke
Foto: ByNouchka